Elk bedrijf, binnen en buiten de bouw, heeft uit hoofde van de Arbowet V&G-verplichtingen. Iedere werkgever moet voor de werkplekken van zijn werknemers een risicoinventarisatie en -evaluatie (RI&E) (laten) maken en op basis daarvan de nodige maatregelen nemen om werknemers veilig en gezond te laten werken. In de bouw is dat niet anders, maar het Arbobesluit Bouwproces zet daar vanwege het bijzondere karakter van de bedrijfstak enkele verplichtingen 'bovenop'.

In de eerste plaats kunnen er op een bouwplaats bijzondere gevaren voorkomen – zoals het gevaar van bedelving, vallen van grote hoogte of bekneld raken – die volgens het Arbobesluit Bouwproces om bijzondere V&G-maatregelen vragen.

In de tweede plaats zijn er op een bouwplaats vaak werknemers van verschillende bedrijven tegelijkertijd werkzaam. De werkzaamheden van die bedrijven grijpen vaak op elkaar in; de werkzaamheden van het ene bedrijf kunnen de werknemers van het andere bedrijf in gevaar brengen. Daarom verplicht het Arbobesluit Bouwproces de betrokken bedrijven om hun individuele V&G-maatregelen op elkaar af te stemmen. De opdrachtgever moet een van de bedrijven aanwijzen voor de coördinatie daarvan.

Vanuit de constatering dat een deel van de slechte arbeidsomstandigheden op de bouwplaats al in de ontwerpfase ontstaat, is het logisch dat ook opdrachtgevers en ontwerpers wettelijke verplichtingen kregen opgelegd met betrekking tot de preventie. Deze partijen zijn sinds augustus 1994 wettelijk verplicht om rekening te houden met de arbeidsomstandigheden op de bouwplaats. Het Arbobesluit Bouwproces stelt dat ook de V&G-verplichtingen van de individuele ontwerpende partners moeten worden gecoördineerd.

In dit artikel worden eerst in het kort de geschiedenis en inhoud van de arboregelgeving voor de bouw beschreven. Daarna wordt ingegaan op de taken en verplichtingen die voor de opdrachtgever, de ontwerpende partijen en de V&G-coördinator voor de ontwerpfase voortvloeien uit het Arbobesluit Bouwproces. Tot slot wordt een stappenplan gegeven voor een praktische aanpak van V&G-coördinatie in het ontwerp. De afkorting 'V&G' staat voor 'Veiligheid en Gezondheid'.

In dit artikel:

• Arbobesluit Bouwproces
• Arbobesluit Bouwproces in ontwerpfase
• Stappenplan V&G-coördinatieproces in ontwerpfase