Duurzaam bouwen
Milieueffecten van leem
Thema:
Materialen
23-09-2010
Geschreven door: prof. dr. ir. Andy van den Dobbelsteen
Leem is van oudsher een veelgebruikt bouwmateriaal. Naar schatting woont een derde van de wereldbevolking in lemen huizen, niet alleen in ontwikkelingslanden, maar bijvoorbeeld ook in de Verenigde Staten en Midden-Europa. Leem is recent toegepast in traditionele milieuvriendelijke (ecologische en biologische) bouwprojecten.
De milieueffecten van leem staan centraal in dit artikel. Beschreven wordt wat leem is en welke toepassingen er zijn van leem in de bouw. Verder worden aan de hand van de levenscyclus (winning, transport, verwerking, gebruik en afvalfase) de optredende milieu- en gezondheidseffecten van leem besproken.
In dit artikel:
- Wat is leem?
- Toepassingen met leem
- Levenscyclus van leem
Log in om het volledige artikel te lezen
Lid van de Kennisbank Bouw? Log hier in:
Trefwoorden
OVERZICHT ARTIKELEN
- 1 Algemeen
- 1.0 Inleiding
- Begrippen duurzaam en gezond bouwen
- Duurzaam bouwen en de tetraëder van duurzame ontwikkeling
- Duurzaamheidsthema's in de woningbouw
- Hoe duurzaam/durable is duurzaam/sustainable?
- Humaan en ecologisch bouwen
- Tool voor verduurzaming gemeentelijk vastgoed
- Top 5 duurzame nieuwe gebouwen
- Vastgoed en duurzaamheid kunnen wel degelijk samengaan
- 1.1 Rekenmodellen
- 1.2 Duurzame bouwprincipes
- Bouwafvalpreventie, -reductie en bouwkostenbesparing
- BREEAM-NL
- Concept Brabantwoning
- Cradle to Cradle en de Nieuwe Stappenstrategie
- Cradle to Cradle: Van eco-efficiёnt naar eco-effectief bouwen
- Cradle-to-cradle: stadskantoor gemeente Venlo
- Drie lijnen van duurzaam bouwen
- Drie strategieën voor huisvesting
- Driestappenstrategie
- Dubo-catalogus
- Duurzaamheidsthema afval
- Duurzame renovatie van vastgoed in 6 stappen
- Ecologisch bouwen
- Hoe maak je de business case voor huisvesting?
- Klimaatneutrale huisvesting
- Milieukansenkaarten voor deelgebieden in Drechtsteden
- MilieuMaximalisatieMethode voor DE Wijk in Tilburg
- Nationaal Pakket Duurzame Stedebouw als proces- en sturingsinstrument
- Universiteit Leiden maakt gebouwen duurzamer
- 1.3 Wet- en regelgeving
- 1.4 Beleidsvorming
- 1.0 Inleiding
- 2 Energie
- 2.0 Inleiding
- CO-neutraal, CO-emissievrij; de verwarring ten top
- De energieprestatie met NEN 7120
- Duurzaamheidsthema energie
- Energie-exploitatie: sleutel tot energiebesparing en beheersbare woonlasten
- Energie: corebusiness voor corporaties en projectontwikkelaars
- Energieconcepten voor nieuwbouwwoningen
- Energiereductie als brandstof voor MVO
- Kiezen voor een energieneutrale woning
- Lijst erkende maatregelen energiebesparing
- NEN 7120: Energie Prestatie Gebouwen (EPG)
- Nieuwe Europese wetgeving
- 2.1 Bouwwerk
- 0-energieconcepten woningbouw
- Duurzame toekomst voor de installatietechniek
- Energieambities in strategisch voorraadbeleid
- Energiebesparingsverkenner
- Energielabel waardevol voor corporatie
- Energielasten als uitgangspunt bij het ontwikkelen van woningen
- Energieprestatieadvies utiliteitsbouw (EPA-U)
- Energieprestatieadvies woningbouw (EPA-W)
- Hoe energieneutraal is uw gebouw?
- Installatie Performance Scan
- Label-C-verplichting kantoren
- Lagetemperatuursystemen
- LED-verlichting nu en in de toekomst
- Passief bouwen in Nederland
- Passieve koeling
- Passieve zonne-energie
- PV in gebouwen
- TESAR®: kruipruimteloos bouwen
- 2.2 Stedenbouwkundig
- Biobrandstof
- CO-neutrale gemeente binnen twee generaties
- Duurzame energievoorziening voor woningbouwlocaties
- Energie in bestaande bouw: de Witte Roos, Delft
- Openbare verlichting in beweging
- Trias energetica speelt centrale rol bij aanpak op UT: energiebesparen door verantwoord te veranderen
- Utiliteitsbouw in startblok voor warmtenet: reductie van CO
- Windenergie in de gebouwde omgeving
- 2.3 Installaties
- 2.0 Inleiding
- 3 Water, groen
- 4 Materialen
- 4.0 Inleiding
- 4.0.3 Milieueffecten van hout en andere biotische materialen
- 4.0.4 Milieueffecten van steenachtige materialen
- 4.0.5 Milieueffecten van metalen
- 4.0.6 Milieueffecten van kunststoffen
- Duurzaamheidsthema materialen en constructies
- Milieueffecten van bouwmaterialen
- Strategieën voor een duurzaam materiaalgebruik
- 4.1 Bouwwerk
- Biobased architectuur
- Bouwen met het HIB-systeem
- Bouwen met strobalen
- Duurzaam bouwen met gietbouw
- Duurzaam bouwen met kalkzandsteen
- Duurzaam bouwen met Nur-Holz
- Duurzaam bouwen met prefab beton
- Duurzaam bouwen met staal
- Houtskeletbouw en duurzaam bouwen
- Leembouw
- Logbouw
- Milieubelasting van dakafwerkingen
- Vacuümisolatiepanelen en andere noviteiten
- 4.2 Stedenbouwkundig
- 4.0 Inleiding
- 5 Gezondheid
- 5.0 Inleiding
- 5.1 Binnenmilieu
- Allergeenarm bouwen
- Binnenluchtkwaliteit en Sick Building Syndrome
- Duurzaam thermisch comfort
- Duurzaamheidsthema binnenmilieu
- Gezond binnenmilieu op school
- Gezond bouwen en duurzaamheidslabels
- Gezond kunstlicht
- Gezonde nieuwbouw woning met een lage EPC
- Planten in gebouwen: luchtverbeteraars en stresskillers
- Productieve kantooromgeving
- Toets-/verbeterinstrument Gezondheid Woning (TGW)
- 5.2 Omgevingsmilieu
- Duurzaam bouwen langs, boven of onder de snelweg?
- Duurzaamheidsthema omgevingsmilieu
- Gezondheidseffectscreening stad en milieu
- Levensloopbestendige woning
- Milieubeleid: van saneren naar beheren
- Milieuzorg op de bouwplaats
- MILO: milieukwaliteit in de leefomgeving
- Ontwerpen en arbeidsomstandigheden op de bouwplaats
- 6 Proces
- 6.1 Actoren
- Adaptatiescan
- Bewonerservaringen energiezuinig bouwen
- Conceptueel bouwen
- Duurzaam bouwen en het beleidsproces
- GPR Gebouw
- GPR Stedenbouw
- Huurdersparticipatie bij woningverbetering
- Lente-akkoord energiezuinige nieuwbouw
- Nieuwe Haagse aanpak van duurzame vastgoedontwikkeling
- Rol van gemeenten bij duurzaam bouwen
- 6.2 Bouwproces
- 6.3 Beheerproces
- 6.4 Maatschappelijk verantwoord ondernemen
- 6.1 Actoren
- 7 Projecten
- 27 Brabantwoningen Sint Oedenrode
- Circl, het circulaire paviljoen van ABN AMRO
- Cradle-to-cradle: stadskantoor gemeente Venlo
- De Kaardebol
- Duurzame technieken in ‘Hotel voor de toekomst’
- EVA-Lanxmeer
- Geelen Counterflow
- Hogeschool Rotterdam: duurzaam rijksmonument
- Kantoorgebouw GasTerra
- Kantoorgebouw Rabobank Gouda
- Lewenborg: praktijkvoorbeeld renovatieconcept
- Nieuw hoofdkantoor van WNF – een CO-neutraal gebouw?!
- Nieuw kantoor Goede Doelen Loterijen
- Nieuwbouw of bestaand pand duurzaam renoveren?
- Nieuwe hoofdkantoor Schneider Electric
- Paris-proof kantoor ABN AMRO
- RAI Amsterdam zet grote stappen naar klimaatneutraal
- The Edge: één van de meest duurzame kantoorgebouwen ter wereld
- TU Delft behaalt energielabel A++++
- Universiteit Leiden maakt gebouwen duurzamer
- Verduurzaming gebouwen: ARTIS
- Zo ziet het eerste 3D-geprinte gebouw van Europa eruit